Ons vakgebied verandert. Van ‘nice to have’ is digitale dienstverlening op alle terreinen een ‘must have’ geworden, met bijpassende kwaliteitseisen. Mijn vijfde tip: 'Ethiek is onderdeel van je werk'. Bij de ontwikkeling van de Corona-app kregen ethische afwegingen een prominente plek. Ook in de werkprocessen van de Rechtspraak is een ethisch perspectief op techniek nodig.
Ons vakgebied verandert. Van ‘nice to have’ is digitale dienstverlening op alle terreinen een ‘must have’ geworden, met bijpassende kwaliteitseisen. Mijn vijfde tip: ‘Ethiek is onderdeel van je werk’. Bij de ontwikkeling van de Corona-app kregen ethische afwegingen een prominente plek. Ook in de werkprocessen van de Rechtspraak is een ethisch perspectief op techniek nodig.
“Technologische ontwikkelingen vinden steeds meer hun plaats in de maatschappij, waardoor we de (soms verstrekkende) gevolgen aan den lijve ondervinden. Dat roept bij veel mensen vragen en zelfs angstbeelden op. Is de mens de machine nog wel de baas? Hoe verandert technologie onze leefwereld en onze persoonlijke levenssfeer? Waar blijft de menselijke maat en het menselijke contact? Wat kunnen we zelf doen en wat is de rol van de overheid, de markt, de maatschappij?” (Website ECP – platform voor de informatiesamenleving).
Met veel respect volg ik het werk van mijn oud-collega Ron Roozendaal, CIO van het ministerie van VWS. Ik heb niet eerder gezien dat maatschappelijk belang, snelheid, veiligheid, privacy en politieke spanning zozeer om de aandacht vochten als bij de ontwikkeling van de Corona-app. En ethiek! Het zal de meeste lezers misschien ontgaan zijn, maar bij de ontwikkeling van de Corona-app hebben ethische afwegingen een prominente plek gekregen (zie voor meer informatie de zogenaamde Ethische Beproeving van de app).
Techniek is niet neutraal. Als CIO van de gemeente Den Haag maakte ik kennis met de ‘digital divide’ tussen hoogopgeleide, digitaal vaardige burgers en ondernemers versus burgers en ondernemers met veel lagere technische vaardigheden, soms zelfs ongeletterden. Goed bestuur houdt daar rekening mee. Ook in de werkprocessen van de Rechtspraak is een ethisch perspectief op techniek nodig. Digitalisering kan de toegankelijkheid van het recht sterk bevorderen, maar kan ook tot uitsluiting leiden. Ook daar is dus waakzaamheid geboden.
Algoritmes? Moet ik het daar nog over hebben? Ze kunnen super handig zijn. We kunnen niet meer zonder. Maar ze kunnen ook leiden tot machtsongelijkheid, tot discriminatie en racisme.
Iets om over na te denken. Als CIO.
Zeven tips voor CIO’s door Jan Willem Duijzer
In januari 2016 schreef ik op iBestuur.nl een bijdrage met tips voor jonge CIO’s bij de overheid. Ik meende, na CIO-rollen bij een ministerie en een grote gemeente, wel zo’n beetje te weten hoe die wereld in elkaar zit en wilde dat meegeven aan mijn jonge collega’s. Nu, zes jaar later, valt me op hoe snel het vakgebied de laatste jaren is veranderd. De grootste verandering is wat mij betreft het toegenomen belang van digitale dienstverlening. Van ‘nice to have’ is die dienstverlening op alle terreinen een ‘must have’ geworden, met bijpassende enorm hoge kwaliteitseisen. Maar naast de ontwikkelingen op het vakgebied ben ik ook zelf veranderd door nieuwe ervaringen als CIO bij de Tweede Kamer en sinds 2019 bij de Rechtspraak. Vandaar deze update. Aan mijn tips van zes jaar geleden voeg ik graag zeven nieuwe adviezen toe.
- Tip 1: Zorg voor een beleidskader voor cloudgebruik
- Tip 2: Geef meer prioriteit aan security
- Tip 3: Neem agile werken serieus
- Tip 4: Data als waardevolle nieuwe invalshoek
- Tip 5: Ethiek is onderdeel van je werk
- Tip 6: Vorm een tegenmacht tegenover techbedrijven
- Tip 7: Investeer in mensen en de werkomgeving
