De wijkteams zijn in het leven geroepen om de inwoner centraal te stellen en de zorg dichtbij huis te organiseren. Ook moeten de wijkteams ervoor zorgen dat organisaties samen de zorg rondom de inwoner organiseren in plaats van andersom. In de wijkteams moet de professional bovendien weer ruimte krijgen om te kijken wat een inwoner zelf kan en/of waar hij ondersteuning bij nodig heeft. Last but not least moet de zorg in de wijkteams goedkoper worden, vanuit de veronderstelling dat er minder beroep op specialistische voorzieningen hoeft te worden gedaan.
Systeeminnovatie vanuit sociale wijkteams
Al enige tijd volg ik met belangstelling de ontwikkeling van de sociale wijk- en gebiedsteams. De verwachtingen zijn hooggespannen en tegelijkertijd is de kritiek nu al niet mis. Mijn stelling is dat, willen de sociale wijkteams de gewenste zorgverandering waarmaken, het zorgsysteem van onderop geïnnoveerd moet worden.
De kritiek
In vakbladen, op LinkedIn, maar ook in de landelijke kranten houden de wijkteams de gemoederen bezig. De kritiek is niet mis. Zo zouden wijkteams een doel op zich in plaats van een middel worden. De burger zou wederom vergeten worden. Er zou een bureaucratisch overlegcircuit dreigen. De wijkteams zouden te zwaar en niet passend bij de lokale situatie worden ingericht. En het NRC meldde onlangs nog dat de privacy in veel wijkteams nog niet is geborgd (NRC Handelsblad, 16 augustus 2014).
Hoe reëel zijn de verwachtingen eigenlijk?
De wijkteams liggen dus al onder vuur, nog voordat ze operationeel zijn. Maar hoe reëel zijn die verwachtingen eigenlijk? Ga er namelijk maar eens aanstaan: een nieuwe manier van zorg organiseren, terwijl de bestaande structuren nog overeind blijven. De professionals in de wijkteams blijven vaak, naast de gemeente als nieuwe opdrachtgever, ook door hun moederorganisatie aangestuurd worden. Dat zorgt voor spanningen in het integraal werken. Professionals krijgen de ruimte, maar moeten tegelijkertijd verantwoording afleggen; aan de gemeente over hun effectiviteit, aan de moederorganisatie over hun productie en aan zorgverzekeraars om indicaties te kunnen stellen. Die aansturing en verantwoordingslast zijn op 1 januari 2015 niet direct anders geworden. Gemeenten en (zorg)organisaties hebben samen nog een behoorlijke slag te slaan naar integraal en gebiedsgericht werken.
Systeeminnovatie vanuit de sociale wijkteams
Dat heeft nog wel een paar jaar de tijd nodig. Gemeenten beseffen dat ook. Eerst maar de transitie van de zorgtaken en dan volgt daarna de echte transformatie. Maar die transformatie gaat er niet zomaar komen. De inwoner en de professional komen niet centraal te staan als we blijven doen wat we altijd al deden. Ik roep daarom elke wethouder, gemeentesecretaris, directeur, programmamanager en projectleider op om vanaf 1 januari 2015 stage te gaan lopen bij de sociale wijkteams. Inwoners en professionals weten immers precies waar het systeem wringt. Als je de spanningen op de werkvloer niet doorleefd hebt, dan weet je ook niet waar precies de noodzaak en aangrijpingspunten voor verandering zitten.
Plaats een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
We zien evenals bij de overige decentralisaties dat er teveel wordt uitgegaan van de inhoudelijke zorgcomponent. M.i. kan dat niet omdat er verschillende belangen in het spel zijn.
De gemeentelijke overheid zou zich bezig moeten houden met de intake en de zorgaanbieder met de zorginhoud.
De aansluiting vindt dan plaats met de afspraken die tussen beide partijen en de client worden gemaakt.
Zie ook mijn blog www.liqwise.nl/samen…
Hoi Ton en Cor,
Dank voor jullie reacties. Ik ben heel benieuwd hoe alles in de praktijk gaat lopen. Het zijn voor iedereen spannende tijden. Ik denk dat het van groot belang is dat gemeenten (in alle lagen)inhoudelijk begrijpen wat er speelt; alleen dan kun je ook gericht sturen en het daarna met vertrouwen overlaten aan de verschillende zorgaanbieders. Dat begrip krijg je niet vanachter het bureau, maar door zelf te ervaren.
Groet,
Ellen